Stavanger Aftenblad, fredag 19. januar 1962:
Røldal rår til konsesjon på vilkår forma etter sju timars ordskifte
Konsesjonsavgifta rådd til kr. 4.50 pr. hestekraft
Krav om vegar i Valdalen og frå Botnen til Grytøyr
Hydro lyt vera med på å løysa mange oppgåver
Røldal kommunestyre hadde i
går føre seg konsesjonssaka for
Norsk Hydro i eit møte som var
de sju dryge timar. Berre kon
sesjonssaka blei handsama. Kom
munestyret vedtok samrøystes
og utan debatt å tilrå konse
sjon, men på visse vilkår — og
om vilkåra var det ordskiftet
sto.
Konsesjonsavgifta blei tilrådd
sett til kr. 4.50.- det same som
Suldal kravde. Elles blei det
kravd fleire tiltak frå Norsk
Hydro si side for å bøta på dei
store skader utbygginga vil føra
med seg.
Det låg føre framlegg frå h.r.
advokat Nergaard, Oslo til vil
kår, men skrivet blei mykje end
ra under sakshandsaminga. Ei
nemnd blei til slutt sett til å
reinskriva fråsegna og kommu
nestyret skal på neste møte få
henne referert og underteikna.
Stutt attgjeve er innhaldet
av fråsegna kommunesyret set
te opp:
JORD-OG TURISTBRUK
Den 85 meter høge demningen i
Valdalen vil turrleggja fleire elvar.
Det er også søkt om å senka Røl
dalsvatnet 17 meter. Desse tiltak
vil føra med seg sers store og al
vorlege skadeverknader for folket
og bygda.
Hovudnæringa i Røldal har i man
ge hundre år vore jordbruk med
stølsdrift og geithald som viktigas
te faktor. Dei små gardsbruka
har og litt skog — mest i Val
dalen og sør tor Røldalsvatnet.
Bygda har vore sjølvforsynt med
brensel.
Det er lite unytta dyrkingsjord
heime i bygda, men mykja i Val
dalen, der det også er lett å dyr
ka.
Turistferdsla er hovudnæringa
nummer to. Når heilårsvegen er
ferdig, vil ho auka og Røldal kan
bli eit vintersportssentrum, der
som ikkje anlegget skjemmer byg
da for mykje ut.
Tiltak til å bøta på skadene blir
helsa med glede, også skogrei
singsplanen Norsk Hydro har lagt
fram. Men denne planen vil gi av
kastning tidlegast om r>o-60 år.
KONSESJONSAVGIFTA
Då bygda blir fråteken sine kraft
ressurser ved at krafta går ut av
bygda og på grunn av dei store
skadene, vil ein krevja kr. 4.50 i
konsesjonsavgift pr. naturheste
kraft.
Til teknisk hjelp for planlegging
og anna ber ein om å få utbetalt
kr. 75 000 straks anleggsarbeidet
tar til.
TO VEGAR I VALDALEN
Desse vegane gjer ein krav på
Norsk Hydro skal byggja: Veg på
nordaustsida av Valdalen. Vegen
starter nedanfor Hyttejuvet og bør
leggast oppe i lia over Heialeite,
Valdalslia og fram til Middalen.
På sørsida må vegen førast fram
til Kjønnberget. Han må vårbrøy
tast til juni og vera farbar for
vintertransport.
Vidare må konsesjonæren leggja
veg frå Botnen til Grytøyr bru
ved Røldalsvatnet. Vegen må vin
terbrøytast og haldast vedlike om
sumaren.
Norsk Hydro må leggja veg frå
inntaket ved Grytøyrelv (Åmot)
til Nyastøl og vidare til Blåberg
nutstøl. Det må og leggjast veg
frå riksvegen ovanfor Tufte og opp
langs austsida av Tufte-elv fram
til Austdalen og vidare til Grøn
dal og veg frå riksvegen ved Ed
landshaugen til Frøystøl.
Norsk Hydro må vera med å
byggja permanent samfunnshus.
VASSVERK
Kommunen vil gjerne tinga med
Norsk Hydro om vassverk. Der
som ein ikkje blir samde bør Norsk
Hydro påleggjast å yta bidrag til
prosjektet. Konsesjonæren må et
ter loven påleggjast å arbeide ut
og hjelpe til med å gjennomføra
reguleringsplanen for bygda.
Røldal har vedteke planar for
ny skule, og denne vil stå ferdig
hausten 1963. Han er planlagt med
660 kvm. golvflate fordi ein rek
ner med fleire born under an
leggstida. På grunn av det blir
skulen fordyra med kr. 500 000.
Norsk Hydro bør yta tilskot til
bygget og stø arbeidet med å byg
gja idrettsplass.
Vidare må Norsk Hydro betala
til jordbruks- og fiskefond og set
ja ut fisk og ordna med jaktopp
syn i anleggstida.
Kommunen stør kravet frå del
som tidlegare har selt vassret
tar for billeg, om at desse får
etterbetalt, då serleg folket 1
Brattlandsdalen
Det må ikkje fastsettjast noko
for Suldalslågen som kan kollide
ra med Røldal sine interesser.
Norsk Hydro må gi så mykje
kraft loven tillet til Røldal for
sjølvkostnad.
KULTURBEITE
Norsk Hydro må påleggjast å
dyrka opp kulturbeite til erstatning
for neddemde vidder, rydda
opp etter anleggsarbeidet slik at
det ikkje blir fyllmasser som
skjemmer ut og tippa fyllmasser
slik at ein får flate industriom
råder, t.d. på Lynghammar.
Norsk Hydro må setja opp gjer
de der vassdraget ikkje lenger vil
stengja for fe.
Det må takast fleire geoteknis
ke granskingar og gjerast sikrings
tiltak dersom det er fare for ut
rasing.
Av omsyn til turistferdsla- må
Norsk Hydro påleggjast å halde
vasstanden oppe i Røldalsvatnet i
tida 1.6 til 30.9, og granske om
det lar seg gjera fi skaffa vass
føring i Nøvlefoss og Brattlandsda
len i same tidsrom. Norsk Hydro
må erstatta dei tap ysteriet vil få.
i tilfelle det må nedleggjast må
det ytast full skadebot.
Konsesjonæren må mest moge
leg nytta den kvalifiserte arbeids
kraft som er i bygda.
ORDSKIFTET
På møtet baud først ordfdrar N.
Medhus velkommer, og ønskte godt
år. Han la fram spørsmålet om
Knut Rabbe er ugild i saka. Rab
be har i fleire år vore Norsk
Hydro sin kontaktmann i Røldal.
Etter mykje debatt blei det med
7 mot 6 røyster vedteke at han
ikkje er ugild i saka.
Etter framlegg frå Olav Tufte
blei det vedteke å senda spurnad
til departementet om dette. Berre
denne saka tok halvannan time.
Ordføraren las så opp konse
sjonssøknaden frå Norsk Hydro.
Ordføraren meinte at søknaden gir
uttrykk for at prosjektet vil gje
ra liten skade og helst berre nyt
te for bygda. Eg trur aldri nokon
kan retta opp att stølsdrifta. Vi må
derfor sikra oss når anlegget er
bygt at vi då ikkje står att med
nokre setlar og utan vidare eksi
stensgrunnlag. Norsk Hydro har
oversett at det lar seg gjera å
dyrka opp inne i Valdalen. Det
må opprettast industri i bygda
slik at vi har noko også etter an
leggstida.
H. Ekkjestøl var samd med ord
føraren at industri mfi koma. Enn
om vi bad Norsk Hydro gi ein
million kroner til det, t.d. til bil
verkstad, snekkerverkstad e.a.
Knut Rabbe: Dei p engane vi får
gjennom konsesjonsavgifta
skal nyttast til framhjelp av næ
ringsvegar. Norsk Hydro er viljug
å hjelpa.
Ordføraren: Norsk Hydro har
ekspertar på alle område, og kan
hjelpa.
Olav Tufte gjorde framlegg om
å setja opp skrivet på nynorsk
og det blei vedteke mot fire røys
ter. Tufte heldt fram at konse
sjonssøknaden tyder pfi sers lita
hjelp. Skogreising vil ikkje gi no
ko dei to forste ættlekkane.
Tufte gjorde framlegg om ein
heil del endringar i advokat Ner
gaards framlegg for betre å få
streka under kor stor skade ut
bygginga vil gjera. Endringane
biel vedtekne.
VEGSAKENE
Mykje ordskifte var det og om
vegsakene. Knut Rabbe hevda at
det viktigaste er å få veg gjen
nom Valdalen til Hardangervidda.
Stølane som blir øydelagde har
ikkje krav på veg sjølvsagt. Bei
ta inst i Valdalen og på Kjønn
berget er då viktigast.
Det blei diskutert på kva side
av Valdalen vegen bør ligga. Ord
føraren ville ha veg på begge si
der etter Nergaards framlegg.
Rabbe: Vi får aldri alle vegane
vi har sett opp. Vi treng veg inn
Valdalen på ei side.
Ordføraren: Eg vil setta vegen
Botnen — Grytøyra først og Val
dalsvegen som nummer to.
Olav Botnen vai samd i dette.
Rabbe: Set vi urimeleg krav,
kan dot gå ut over konsesjonsav
gifta.
Ved avrøystinga fekk framlegget
om å krevja veg på berre el si
de av Valdalen 2 røyster og fall.
Det var i framlegget sett opp
krav om at Norsk Hydro skal gå
mcd i reising av gamleheim med
sjukestove, men ein slik kombina
sjon er ikkje tillatt og då planane
for gamleheim alt er ferdige, vil
Røldal helst ikkje la Norsk Hyd
ro få disponera noko av bygget.
Dette avsnittet blei så stroke.
VATN OG KLOAKK
Spørsmålet om vatn og kloakk
blei drøfta grundig, serleg korleis
det bør skaffast vatn Nokre redde
var vatnet frå ein krafttunnel
vil vera ureint dei første åra. Det
blei vedteke å be Norsk Hydro
hjelpa til med å løysa spørsmålet.
Når det gjeld Røldalsvatnet vil
le Tufte foreslå krav om mindre
søkkjing av vatnet. Sju meter i sta
den for 17, for ikkje å øydeleggja
naturen så mykje. Men det var
ikkje stemning for det. H. Nistov
sa at det ville bli ei dyr utsikt
ein får på dette vis. Det vil set
ta ned konsesjonsavgifta.
Rabbe opplyste at vasstanden
blir lågast i mai månad. Fåren for
utrasing vil elles avgjera om vat
net skal søkjast 17 meter.
Det blei lese skriv frå Røldal
Ysteri om skadebot når drifta blir
mindre. Det blei der peika på at
ysteriet sjølv må fremja krav om
skadebot. Men det blei og tatt
med i konsesjonsvilkåra.
Etter sju timars møte medrekna
kaffepause, var denne saka fer
dig. Likevel tok ordføraren fatt på
å lesa opp nokre dryge dokument
om eit overskjønn for heilårsvegen,
og det tok ein times tid. Sidan
gjekk dei på nytt over til kaffi
etter den strie møtedagen.
Røldal.info 